Historia Hufca Lubliniec

Harcerstwo to nie jest coś, co się umie, ale to jest coś czym się jest.

Komendanci Hufca ZHP Lubliniec

Urodził się 30 stycznia 1922r. w Radomsku w domu Antoniego i Marii z domu Strzeleckiej. Ojciec - Antoni był żołnierzem zawodowym (saperem) w stopniu sierżanta 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty.

ozarowskiojciec2020s
Antoni Ożarowski - saper 74 GPP, ojciec Mariana Ożarowskiego

Marian Ożarowski uczył się w Szkołę Powszechnej nr 1 w Lublińcu, gdzie 15 października 1928 roku wstąpił do gromady zuchowej prowadzonej przy szkole przez phm. Stanisława Wojciechowskiego, a następnie w 1932r. do III Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Orląt Lwowskich (także działającej przy tej szkole). W tejże drużynie - 24 kwietnia 1934r. złożył przyrzeczenie harcerskie także na ręce druha Wojciechowskiego.

ozarowskimlody2016zdjecDruh Marian Ożarowski - w mundurze harcerskim, jeszcze przed przyrzeczeniem

W 1933r. rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Adama Mickiewicza. Nadal kontynuował swoją przygodę z harcerstwem. Najpierw jeszcze przez rok w III MDH, a następnie od września 1934r. najpierw jako członek, a później zastępowy w I MDH im. Tadeusza Kościuszki (która działała przy Gimnazjum). 

mozarowskilegitymacj2016
Legitymacja instruktorska dh Mariana Ożarowskiego

Radioamatorstwem zaczął się interesować już w szkole powszechnej (od IV klasy). Pierwsze lekcje pobierał od kadry 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty: K.Gasika, i st.sierż. E.Radoszewskiego, a także od pierwszego licencjonowanego krótkofalowca w Lublińcu st.sierż. Alojzego Kosmali SP1OM. Około 1938r. na bazie pozyskanych zespołów od swoich nauczycieli zbudował odbiornik detektorowy, następnie udało mu się zakupić radioodbiornik fabryczny ”Kosmos-Pionier”.

radiopierwszelub2017rtyh
Pierwszy lubliniecki krótkofalowiec - starszy sierżant Alojzy Kosmala (1937r)

W roku szkolnym 1937/38 został przydzielony do VII MDH im. Witolda Regera (działającej w Śląskim Zakładzie dla Głuchoniemych). Początkowo pełnił tam funkcję zastępowego, następnie gospodarza, by po kursie drużynowych w Wiśle-Głębce, który trwał od 26 grudnia 1938r. do 6 stycznia 1939r. a prowadzony był przez hm. Piotra Frydla, otrzymać funkcję przybocznego i po.drużynowego. Wraz z harcerzami z tej drużyny zaliczył swoje pierwsze duże obozy: w Nowych Trokach koło Wilna w 1938 roku i w Wągrowcu koło Poznania w 1939 roku (podczas tego obozu zdobył stopień Harcerza Orlego).

troki2016tg
Obóz w Trokach - na zdjęciu uczestnicy obozu z karaimkami

Okres okupacji przeżył w Radomsku. Udało mu się w grudniu 1939r. przyjechać na rowerze do Lublińca by spotkać się ze swoimi przyjaciółmi ze szkoły i z drużyny.

ociepko2019tgtgtgt
Lubliniec - grudzień 1939r. druh Marian siedzi pośrodku

Od lipca 1941r. do czerwca 1942r. pracował w Powiatowej Spółdzielni Rolno-Handlowej w Radomsku. W tym też czasie, w lutym 1942r., tuż po powstaniu Armii Krajowej w Radomsku - przekazał swój radioodbiornik, który udało mu się zachować, dowódcy tego oddziału. Przez kolejny rok, od czerwca 1942 do czerwca 1943r. pracował w obozie pracy przymusowej Służby Budowlanej (Baudienst) dla junaków w Gołębiu (powiat Puławy) przy budowie torów kolejowych. Zakwaterowany został w przeciekających barakach. Umundurowaniem były drelichy, zaś całodziennym posiłkiem była: niesłodzona kawa, 12,5 dkg chleba na śniadanie i kolację, oraz zupa z liści jarzyn na obiad. Junaków pilnowali strażnicy uzbrojeni w harapy (bicze), którzy za najmniejsze nieposłuszeństwo stosowali areszt ciemnej piwnicy.

ozarowskibudient2020
Jedna z grup junackich pracująca podobnie jak druh Marian
przy budowie torów kolejowych  - Baudienst Przeworsk

Resztę wojny udało mu się przetrwać w Radomsku, ponownie pracując w Powiatowej Spółdzielni Rolno-Handlowej w Radomsku. W tym też czasie współpracował z odziałem AK do zadań specjalnych, w którego komendantem był jego przyjaciel - Antoni Borkowy (współpracownik Konrada Mańki z konspiracji w "Orle Białym"). Współpracę ta przypłacił aresztowaniem przez Gestapo 23 kwietnia 1944r. i miesięcznym więzieniem w Radomsku.

 

Po przejściu przez Lubliniec Armii Czerwonej wraca do Lublińca i już w marcu 1945r.rozpoczyna tworzenie zrębów Hufca Lubliniec. W kwietniu i w maju tego roku organizuje kursy zastępowych i drużynowych. Kontynuuje aż do czerwca 1946r. naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnego w Lublińcu. Będąc uczniem tej szkoły - pełni funkcję drużynowego I MDH im. Tadeusza Kościuszki. Pracuje równocześnie w referacie szkoleniowym i w referacie drużyn harcerskich Hufca. W sierpniu 1945r uczestniczy w Centralnej Akcji Szkoleniowej w Osowcu, podczas której, w dniu 28 sierpnia 1945r. otrzymuje z rąk Aleksandra Kamińskiego stopień podharcmistrza.

 cas2015rft
Dh Marian Ożarowski na I CAS-ie w Osowcu

Po zdaniu matury w czerwcu 1946r. przez rok uczy się w Liceum Pedagogicznym w Tarnowskich Górach. Na krótko - bo na rok szkolny 1946/47 wiąże się ze Śląskim Zakładem dla Głuchoniemych w Lublińcu, w którym pracuje jako wychowawca. W tym też czasie pełni funkcję zastępcy komendanta Hufca Lubliniec. Latem 1946r. organizuje obóz harcerski w Gronowicach i zastaje jego komendantem. W październiku 1947r. rozpoczyna pracę w Szkole Podstawowej Nr 1 w Lublińcu, gdzie pracować będzie z młodzieżą ucząc fizyki i chemii nieprzerwanie, aż do swojej emerytury.

12ozarowskiszkola12017tgyhMarian Ożarowski - nauczyciel fizyki i chemii w SP nr 1 w Lublińcu

11 czerwca 1947r. Komendant Ślasko-Dabrowskiej Chorągwi Harcerzy hm. Wojciech Niderliński powierza druhowi phm. Marianowi Ożarowskiemu pełnienie funkcji Komendanta (Hufcowego) Hufca Lubliniec.

poziekoanieozarowski2020a
Powierzenie druhowi Marianowi Ożarowskiemu
funkcji Komendanta Hufca Lubliniec w 1947r.

Jeszcze tego samego roku - 12 października 1947r. druh Marian zakłada w drużynę harcerską oraz gromade zuchową w Dobrodzieniu.  A następnie bierze udział w Kursie Instruktorskim w Górkach Wielkich, a od 28 grudnia 1947 do 9 stycznia 1948, współorganizuje i uczestniczy w Kursie Konferencji Głównej Kwatery w Łodzi w ramach "Akcji A" w dziale HSP "Odbudowa". Wraz z ówczesnym Naczelnikiem ZHP hm. Romanem Kierzkowskim opracowuje lokalizacje przyszłych akcji HSP.

kusozarowski2016
Druh Marian Ożarowski podczas Konferencji GKH w Łodzi 1948r.
siedzi - drugi od prawej

Druh Marian nie tylko aktywnie w tym czasie działa w harcerstwie. Bierze udział w kursach dla analfabetów, oraz kursach doskonaleniowych dla osób starszych. W listopadzie 1948r. zakłada lublinieckie Koło Polskiego Związku Wędkarskiego. W latach 1949-55 pełni funkcję sekretarza i zastępcy komendanta Ochotniczej Strazy Pożarnej w Lublińcu.

Od 1947r. był organizatorem i sekretarzem Zarządu Oddziału Powiatowego Społecznego Komitetu Radiofonizacji Kraju. Za swoją pracę otrzymał w 1952r. złotą odznakę SKRK. Pełnił także funkcję przewodniczącego Komisji Społecznej Wszechnicy Radiowej na powiat lubliniecki. Uruchamiał kółka radioamatorskie, w których swój początek miał uczeń Mariana - Eugeniusz Siluk przyszły SP9CWF.
radiostacjasilukozar2018rt
Druh Marian (po lewej) i druh Eugeniusz Siluk
w pracowni fizycznej, pierwsi członkowie HKS "Delta"

W 1948r. wraz z harcerzami wyjeżdża do Międzyzdrojów - gdzie pełni funkcję Komendanta Grupy Obozów Hufca Lubliniec.

ozarowskiojciec2020s2Druh Marian Ożarowski - z uczestnikami obozu w Międzyzdrojach w 1948r

W latach 1949-1956 mimo likwidacji harcerstwa, organizuje obozy pod namiotami w Brodnicy(1950), Rycerce Górnej(1952 i 1953) czy Peweli Ślemieńskiej(1955). A także kolonię w Kochciach w 1949r. i zimowiska w Szczyrku (1952), Wiśle Głębce (1954).

brodnica1950edr
Druh Marian na obozie w Brodnicy, trzeci od prawej

koloniakochcibe1948
Kolonia w Kochcicach w 1949r.
pośrodku u samej góry druh Marian

W grudniu 1956r. uczestniczy w przełomowym dla ZHP I Zjeździe Łódzkim (Ogólnopolska Narada Działaczy Harcerskich). Druh Marian  - 40 lat później w 1996r.  uczestniczy także w Seminarium Instruktorskim z okazji Jubileuszu Zjazdu Łódzkiego. Od 22 listopada do 5 grudnia 1957r. pełni funkcje Komendanta VIII Kursu GKH dla podharcmistrzów (przyszłych instruktorów Ziem Północnych i Zachodnich) w Katowicach.

poziekoanieozarowski2020
Podziękowanie za pracę podczas VIII Kursu Podharcmistrzowskiego w 1957r.
dla druha Mariana Ożarowskiego - podpisane przez Naczelniczkę ZHP - hm. Zofię Zakrzewską

11 listopada 1956r. zostaje powołany po raz drugi na funkcję Komendanta Hufca Lubliniec. Będzie tę funkcję pełnił przez kolejne 13 lat, aż do października 1969r. kiedy zastąpi go druh Henryk Pietrek.

ozarowski2015
Druh Marian Ożarowski - w czasie inspekcji obozu, jako komendant Hufca Lubliniec

1 czerwca 1958r. uzyskuje stopień Harcmistrza, a 12 lat później - 22 lipca 1970r. Harcmistrza Polski Ludowej. Ustawicznie kształci się zawodowo. W lipcu 1964r. kończy Studium Nauczycielskie na kierunku fizyka - chemia w Częstochowie. W czerwcu 1977r. wyższe studia zawodowe na kierunku - chemia w Katowicach.  Nauczycielem dyplomowanym zostaje w sierpniu 1976r.

W czerwcu 1965r wstąpił do Polskiego Związku Krótkofalowców. Od maja 1966r. pełnił funkcję zastępcy prezesa Klubu Łączności LOK w Lublińcu.

klublacznosci2018marian
Legitymacja druha Mariana - Klubu Łączności LOK w Lublińcu

Licencję nasłuchową ze znakiem SP9 1323 otrzymał 1 maja 1966 r. Dwa lata później 1 lipca 1968r zdał egzamin i otrzymał Licencję kat II oraz znak SP9CWJ. Był założycielem dwóch Harcerskich Klubów Łączności: SP9ZAG w Kaletach i SP9ZAK w Lublińcu. Był też członkiem Klubu Krótkofalowców PZK - SP9 PEW. Należał do Oddziału PZK w Katowicach, a później do Górnośląskiego OT PZK w Piekarach Śląskich.
ozarzdj1
Druh Marian przy radiostacji
 
Będąc Komendantem Hufca Lubliniec organizował letnie obozy między innymi w: Panoszowie, Bolesławcu, Borowej czy Kuźnicy Brzeźnickiej, a także zimowiska, zloty i rajdy rowerowe. Latem 1958r. (24.7-20.8) organizuje w Koszęcinie kurs drużynowych dla harcerzy Chorągwi Katowickiej.
kuznicabrzez1966
Obóz w Kuźnicy Brzeznickiej w 1966r
Gdy w grudniu 1958r. rozpoczęto budowę Szkoły Podstawowej nr 3 w Lublińcu - Marian Ożarowski został koordynatorem prac. Był także odpowiedzialny za wyposażenie szkoły w sprzęt i pomoce naukowe.
 
W 1961r. rozpoczyna działalność Zasadnicza Szkoła Rolnicza. Jej zorganizowania oraz prowadzenia podejmuje się Marian Ożarowski. Na funkcji kierownika szkoły - pozostaje przez 6 kolejnych lat. Szkoła działa w systemie popołudniowym, a zajęcia odbywają się w Szkole Podstawowej nr 1 w Lublińcu.
 
W 1967r druh Marian - rozpoczął budowę Harcerskiej Stanicy Turystycznej w Kokotku. Urzeczony przepięknym laskiem, pofałdowanym terenem w widłach rzeki Mała Panew i potoku Leśnica, zaprojektował najpiękniejszy "dom" harcerzy naszego Hufca.
 
osrodek2015t6
Druh Marian Ożarowski, pierwszy z lewej,
wśród harcerzy podczas budowy Ośrodka w Kokotku
 
W 1969r. został Gospodarzem Harcerskiej Stanicy Turystycznej w Kokotku. Wraz z młodzieżą ze szkoły organizował wyjazdy rowerowe do powstającej Stanicy, podczas których uczniowie wyrównywali teren, sadzili drzewa i krzewy, pracowali przy regulacji skarp "Leśnicy".
wycieczki1970rbgt
12koktek1969ko46a
pogrzebozarowski20203

Wycieczki rowerowe do Kokotka 1969-1970 z druhem Marianem
 
Rok później objął funkcję szczepowego Szczepu Harcerskiego "Odra" działającego przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Lublińcu.
 
Pracował bardzo intensywnie, myślami sięgał jeszcze dalej, chciał światu ukazać naszą małą Ojczyznę. Anteny rozpięte na masztach kokockich już w 1970r. zaczęły "grać".
12maszty2017tgyh7u8as
Druh Marian Ożarowski na szczycie jednego z dwóch masztów radiowych w Kokotku
 
Nocami, najpierw pod własnym znakiem SP9 CWJ, a następnie harcerskim SP9 ZAK druh Marian nawiązywał tysiące łączności z całym światem.
ozarowskiradiostacja
Druh Marian Ożarowski ze swoją kochaną "Zośką" - nadaje:)

W 1967r. druh Marian założył Harcerski Klub Łączności "Delta", który prowadził aż do śmierci w 1998r.
zak2016tyh

Efektem pracy klubu są łączności ze wszystkimi kontynentami i państwami globu (nawet z polską stacją polarną na Spitzbergenie).

W swej 30 letniej działalności "Zośka" nawiązała ponad 40 tyś łączności oraz zdobyła ponad 30 dyplomów okolicznościowych w tym: z XV-lecia Pontyfikatu Jana Pawła II (1993r.), 200-lecia bitwy pod Racławicami (1994r.), 75 rocznicy III Powstania Śląskiego (1996r.) czy Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie (1992r.).

12ozarwskikrotko2017tgy
Brał udział w międzynarodowym spotkaniu skautów w eterze "JOTA", a także w harcerskiej akcji krótkofalarskiej "Małe Ojczyzny"(1996-1998). Zdarzało się także klubowi prowadzonemu przez druha Mariana Ożarowskiego podróżować z radiostacją po Polsce: do Gdańska (akcja Morena), w Bieszczady ("Operacja Bieszczady") czy do Zamościa. Wśród braci krótkofalarskiej na Śląsku druh Marian uważany jest za postać kultową.
 
  sql2016ozarowski
Druh Marian Ożarowski był także członkiem SP OTC (Old Timers Club), czyli elitarnego i prestiżowego klubu specjalistycznego funkcjonującego w środowisku radioamatorów każdego kraju, skupiający licencjonowanych nadawców KF i UKF, posiadających co najmniej 25 letni staż w działalności amatorskiej.
zjazdoldtimers2016
Jak również klubu SP DX, Stowarzyszenia Miłośników Dalekosiężnych Łączności Radiowych.
zjazdspdx2016
Wielokrotna intensywna praca spowodowała, że jego silny organizm zasygnalizował konieczność odpoczynku. Dla druha Mariana był to tylko sygnał, w dalszym ciągu uczestniczył w pracach Komendy Hufca, Przewodniczył Komisji Rewizyjnej, później Komisji Stopni Instruktorskich.
pogrzebozarowski2020a
Zbiórka Komisji Rewizyjnej Chorągwi Śląskiej w Ośrodku w Kokotku - 1996r.
druh Marian Ożarowski - stoi pierwszy od prawej

W 1995r. wraz z druhną Krystyną Rożniewską zainicjował powstanie Harcerskiego Kręgu Seniorów, działającego przy Komendzie Hufca Lubliniec.
 legitymacjasenior

enior4
Druh Marian Ożarowski z członkami Kręgu Seniora
 
Brał udział we wszystkich akcjach letnich i zimowych organizowanych przez Hufiec Lubliniec w Ośrodku Harcerskim w Kokotku.

dhozarowski2016rft
Druh Marian prowadzi zajęcia dla obozowiczów na OH w Kokotku

Obóz 1998r. był jego ostatnim.

ozarowskigaw2015
Podczas ognisk, druh Marian często raczył nas wspaniałymi harcerskimi gawędami
na zdjęciu z druhem Kajetanem Zbączyniakiem

Druh harcmistrz Marian Ożarowski zmarł 18 sierpnia 1998 w Lublińcu. Trzy dni później harcerze i harcerki Hufca Lubliniec odprowadzili druha Mariana Ożarowskiego na jego ostatnią wartę.

pogrzebozarowski2020

mariangrob2016rftg

Za swoją działalność harcerską został odznaczony: Honorową Odznaką Ofensywy Zuchowej (1965), Honorową Odznaką za Zasługi dla ZHP (1968), Złotym Krzyżem Zasłużony dla ZHP (1979), Odznaką za Zasługi dla Chorągwi Częstochowskiej, Złotą Odznaką za Zasługi dla Chorągwi Katowickiej (1996).

jablonnamo2020aa
12 października 1979r.  - uroczyste wręczenie Złotych Krzyżem za Zasługi dla ZHP
w Jabłonnie k.Warszawy wśród nagrodzonych druh Marian Ożarowski - czwarty od prawej

Za pracę na niwie społecznej i zawodowej druh Marian został uhonorowany: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1958), Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawaleryjskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), Medal 40-lecia Polski Ludowej, a także Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976), Złota Odznaka ZNP (1974), Złota Odznaka zasłużony dla województwa Katowickiego (1965), Srebrna Odznaka Zasłużony dla Województwa Częstochowskiego (1985), Złota Odznaka Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju (1983), Złota Odznaka Zasłużonego Wędkarza (1962), Odznaka XV-lecia Polskiego Związku Wędkarskiego (1964).

Imię druha Mariana Ożarowskiego w 2017r. przyjął Krąg Instruktorski, działający przy Komendzie Hufca Lubliniec. W powstałej w 2018r. Izbie Tradycji Harcerskiej w Ośrodku Harcerskim w Kokotku - znajduje się część poświęcona druhowi Marianowi. A od 2019r. z Izby nadawać może radiostacja SP9 ZAK.

 radiostacjamaria2020a
radiostacjamaria2020a2


Opracowane na podstawie:

Janusz Bula, Harcerstwo na terenie miasta Lublińca w latach 1920-1949. Kraków 2000.
XXX lat Ośrodka Wypoczynkowego Hufca ZHP Lubliniec w Kokotku 1967-1997. Red. Roman Krupski, Lubliniec 1997.
Małgorzata Ożarowska
- Wspomnienia
Archiwum Hufca Lubliniec

Zdjęcia:
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec
Zbiory prywatne - Marian i Małgorzata Ożarowski