Historia Hufca Lubliniec

Harcerstwo to nie jest coś, co się umie, ale to jest coś czym się jest.

Gra. Czarne Orły

Komendanci Hufca ZHP Lubliniec

Józef Pilarczyk urodził się 25 czerwca 1906r. w Zagórzu (ówcześnie powiat będziński), dzisiaj dzielnica Sosnowca w domu Ignacego i Józefy z Cichońskich. Szkołę powszechną (6 klasową) ukończył w 1917r. Następnie do przez cztery lata uczył się w Państwowym Gimnazjum w Dąbrowie Górniczej, by od 1922r. rozpocząć naukę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Mysłowicach.

myslowiceseminarium2023
Seminarium Nauczycielskie w Mysłowicach, gdzie uczył się Józef Pilarczyk

11 czerwca 1926r. Pilarczyk zdał egzamin dojrzałości w tej szkole i został skierowany do pracy jako nauczyciel tymczasowy do Szkoły Powszechnej w Wesołej (pow. pszczyński).

W lipcu 1928r. został powołany do obowiązkowej służby wojskowej w Baonie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5 w Krakowie. Jednak już w listopadzie został z niej zwolniony na 12 miesięcy i otrzymał kategorię "B", po czym wrócił do pracy w Wesołej.

Zimą 1929r. Pilarczyk zmienia szkołę. Jednym z powodów rozstania się z Wesołą jest chęć kształcenia się w pracy harcerskiej, stąd zostaje przeniesiony do Szkoły Powszechnej w Nowych Hajdukach (od 1934r. cześć Chorzowa). Zmienia także stan kawalerski - żeniąc się z Heleną z domu Billing (Pilarczykowie będą mieć dwoje dzieci, pani Helena umrze w wieku 45 lat w 1952r).

W marcu 1930r. Józef Pilarczyk zdaje II egzamin nauczycielski i zostaje nauczycielem stałym, równocześnie zapisuje się na Wyższy Kurs Nauczycielski z grupy matematyczno-fizycznej w Cieszynie, a w roku 1932 kończy - 5 miesięczny kurs Społeczno-Rolniczy w Brodach, mający pomóc nauczycielom w pracy na wsi.

W sierpniu 1932r. Józef Pilarczyk został mianowany kierownikiem jednoklasowej Szkoły Powszechnej w Zielonej (obecnie dzielnica Kalet). Funkcję tą pełnił do 1935r.

pilarczyk zoef1935a
Józef Pilarczyk - wśród uczniów przed szkołą w Zielonej - 1935r.

W tym czasie aktywnie udziela się w tworzącym się w Kaletach - harcerstwie. Zakłada Gromadę Zuchową. Pasjonuje go nie tylko harcerstwo. Jest aktywnym członkiem Stowarzyszenia Śpiewaczego "Hejnał" działającego w Zielonej,

pilarczykchor1934chór234
Józef Pilarczyk - siedzi drugi od lewej
wśród członków Stowarzyszenia Śpiewaczego "Hejnał"

a także Stowarzyszenia Lubowników Akwariów i Terrariów i Pielęgnowania Pomników Natury "Agrion" w Chorzowie (od 1928r).

akwariumiterarium1935Czasopismo Akwarjum i Terrarjum - 1935r.

W 1935r. przeprowadza się do Lublińca i rozpoczyna pracę w tamtejszej Szkole Powszechnej. Główną przyczyną zmiany miejsca pracy jest choroba żony, która po drugim porodzie niedomaga na serce. Jednym z warunków przeprowadzki jest pełnienie przez Pilarczyka funkcji sekretarza Narodowego Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy w Lublińcu. Rok później Pilarczyk zostaje nauczycielem Szkoły Powszechnej nr 2.

pilarczykszkola2019tgrtgtt
Druh Józef Pilarczyk wśród nauczycieli Szkoły Powszechnej w Lublińcu
stoi czwarty od lewej strony

Coraz aktywniej działa w strukturach ZHP w Lublińcu. W kwietniu 1937r. otrzymuje stopień podharcmistrza. Latem jest komendantem hufcowego Kursu Wodzów Zuchowych w Mechelinkach k. Gdyni. W grudniu tego roku zostaje namiestnikiem zuchowym. Prowadzi w Hufcu Lubliniec Referat Drużyn Zuchowych. W latach 1937-1939 jest członkiem Kręgu Starszoharcerskiego im. księdza Konstantego Damrota. Latem 1938r. od 18 lipca do 7 sierpnia organizuje dla 5 DH im. płk Leopolda Lisa-Kuli obóz stały w Dobrowlanach(obecnie Ukraina) i jest na nim komendantem. Wreszcie latem 1939r. zostaje mu powierzona funkcja Komendanta Hufca ZHP Lubliniec.

pilarczykchor1934chór2 
Druh Józef Pilarczyk wśród członków Kręgu Starszoharcerskiego
stoi drugi od lewej

W 1937r. zostaje mu powierzone zadanie opieki nad świetlicowymi zespołami teatralnymi w powiecie lublinieckim, od 1938r. otrzymuje na prace z zespołami dodatkowe godziny płatne kosztem etatu w szkole. Pilarczyk prowadzi zajęcia w Zakładzie dla Niepoprawnych Przestępców w Lublińcu, a także w lublinieckiej Szkole Rolniczej. Od 1938r. jest prezesem Stowarzyszenia Miłośników Ogrodnictwa "Gliniak Śląski" w Lublińcu.

W czasie wojny jako nauczyciel i do tego jeszcze działacz harcerski ukrywa się wraz z rodziną.

Po wojnie przeprowadza się do Katowic. Studiuje zaocznie ekonomię. Nie zapomina o swoich pasjach. Nadal działa w harcerstwie. Latem 1945r. zostaje kierownikiem wydziału WF - Komendy Chorągwi Śląsko-Dąbrowskiej (funkcję tą pełni do grudnia 1947r.). 15 września 1946r. otrzymuje stopień harcmistrza. Jak większość instruktorów przedwojennych w momencie przekształcenia ZHP w OHZHP odchodzi z organizacji.

Od tej pory większość czasu poświęca swojej drugiej pasji - rybom akwariowym. W latach 1955-1959 piastuje funkcję prezesa Koła Polskiego Związku Miłośników Akwarium w Chorzowie, od 1959 do 1967 funkcję prezes Zarządu Głównego PZMA.

tata 60a
Józef Pilarczyk (lata 60-te)

Jest także współzałożycielem czasopisma "Akwarium" (1959r.).

akwarium1959434
Pierwszy numer czasopisma "Akwarium",
którego współredaktorem i założycielem był Józef Pilarczyk

Za swoją działalność społeczną został odznaczony  Brązowym i Złotym Krzyżem Zasługi.

Aż do niespodziewanej śmierci, która ma miejsce 10 września 1968r. pracuje w Hucie "Kościuszko" w Chorzowie na stanowisku kierownika magazynów inwestycyjnych. Zostaje pochowany na cmentarzu w parafii Św. Jadwigi w Chorzowie.

pilarczykcemtarz2019tgt

Opracowane na podstawie:
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec
Historia ruchu śpiewaczego w Kaletach - Rajnold Franke
Harcerstwo w Kaletach - Leszek G.Grabski
Początki szkolnictwa. Szkoły w Zielonej i Miotku - Edward Goszyk, Jacek Lubos
Akwarium nr 1 1959r., nr 6 1968r.
Wspomnienia - Mirosław Pilarczyk
Eugeniusz Loska, Kronika Górnośląskiego Harcerstwa 1920-1939, Katowice 2021

Zdjęcia:
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec
Historia ruchu śpiewaczego w Kaletach - Rajnold Franke
Początki szkolnictwa. Szkoły w Zielonej i Miotku - Edward Goszyk, Jacek Lubos
Akwarium nr 1 1959r., nr 6 1968r.